The British Parliament has approved the government’s controversial plans to deport asylum seekers to Rwanda. In this way, the British want to be able to handle the flow of asylum seekers. Readers on our response platform NUjij wondered: could this also be possible in the Netherlands?
“Het lijkt me ondenkbaar dat dit ook in Nederland gaat gebeuren”, zegt Marlou Schrover tegen NU.nl. Zij is hoogleraar Economische en Sociale Geschiedenis aan de Universiteit Leiden, met speciale belangstelling voor migratie en diversiteit.
“Nederland moet zich aan een aantal afspraken houden. Daardoor zou het erg moeilijk worden om een soortgelijk plan in te voeren. We zouden dan eerst uit het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM), het Vluchtelingenverdrag van de Verenigde Naties (VN) en de Europese Unie (EU) moeten stappen.”
Karin Geuijen is universitair docent aan de Universiteit Utrecht en specialist in migratiebeleid. Ook zij benadrukt dat dit soort asielbeleid moeilijk wordt voor Nederland. “Als Nederland in de EU wil blijven, dan is dit soort beleid bijna onmogelijk. Nederland moet namelijk voldoen aan de Europese regelgeving. In deze regels zijn beide verdragen standaard opgenomen.”
Het Verenigd Koninkrijk kan het beleid wel toepassen, omdat dat land in 2020 uit de EU stapte.
Terugtrekken uit verdragen is slecht voor reputatie
Maar het is de vraag of de Britten het controversiële asielplan ook echt gaan uitvoeren. “Er staat in het VK al een team aan advocaten klaar, omdat zij beweren dat dit mensenrechten schendt”, zegt Schrover. “Het plan zal worden voorgelegd aan het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM). Als die rechtbank in Straatsburg het plan afkeurt, dan is een voorstel in Nederland al helemaal zinloos.”
Ook dat zit in het VK net even anders. De nieuwe Britse asielwet bepaalt dat enkele Britse mensenrechtenstatuten niet van toepassing zijn. Daarnaast moeten Britse rechters Rwanda behandelen als een veilige bestemming, dus een land waar je asielzoekers naartoe mag sturen.
Zo hoopt de regering een eerdere uitspraak van het Britse hooggerechtshof te omzeilen. De Britse premier Rishi Sunak zei maandag bereid te zijn het VK terug te trekken uit het EHRM als het hof blijft dwarsliggen.
“Het is niet moeilijk om uit het VN-Vluchtelingenverdrag en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens te stappen”, legt Schrover uit. “Maar het is wel ontzettend slecht voor de reputatie van een land. Je komt in de categorie landen terecht waarvan men zegt dat er mensenrechtenschending plaatsvindt.”
Australia has a similar policy
The British plan is reminiscent of Australia’s asylum policy, which is also not exactly without controversy. “As soon as a boat carrying refugees enters Australian territorial waters, it is taken to a nearby island,” Schrover said. “These small independent islands receive a lot of money from Australia to receive the refugees. The asylum application is then assessed on the islands.”
That Australian policy works poorly, says Leo Lucassen. He is professor of Global Labor and Migration History at Leiden University. “The research that has been done into Australian policy is not good. The policy costs a lot of money, is inhumane and is not effective. If we can introduce this kind of policy in the Netherlands, the question remains whether we should also want to do so. .”
Schrover confirms that. “People can spend years in detention due to this policy. The conditions are dire. Journalists are therefore banned from the islands. If the UK actually implements the new asylum plan, it can count on a major media circus.”
Because Australia is not a European country, European regulations and the ECHR have no effect. Australia has signed the UN Refugee Convention, but can still implement its policy. Lucassen: “There is no sanction if you do not comply with the treaty. It was drawn up by the United Nations (UN) and they should hold Australia accountable for this. The country could at most be expelled from the UN, but that chance is very small. It’s a toothless tiger.”
Het Deense model is uitzondering op de regel
Denemarken zit ook in de EU en moet zich dus, net als Nederland, houden aan de verdragen. Maar het land is niet gebonden aan EU-richtlijnen rond asielprocedures vanwege een zogenoemde opt-out. Die uitzonderingspositie geeft landen de mogelijkheid zich niet aan bepaalde regels te houden.
De invoering van het Deense model is volgens Lucassen in Nederland niet mogelijk. “Denemarken heeft bij de toetreding tot de EU in 1973 vastgelegd dat het land op een aantal beleidsvelden zijn vrijheid behoudt. Hier valt migratie ook onder.
Nederland heeft dat niet gedaan. Als Nederland nu een soortgelijk model zou willen invoeren, is daar weinig steun voor vanuit de EU. Het zou een onwerkbare situatie creëren.”
Het Deense parlement nam in juni 2021 een wet aan die het mogelijk maakt asielzoekers buiten Europa op te vangen. Daarom sprak het land ook met Rwanda om daar asielzoekers op te vangen, maar zover is het niet gekomen.
Ook Israël stuurde tussen 2013 en 2018 enkele duizenden vluchtelingen naar het Afrikaanse land. Lucassen: “Er zijn daar momenteel bijna geen asielzoekers meer over. De opvang was slecht en een aantal van hen is onmiddellijk na aankomst over de grens met Oeganda gestuurd. Dit was tegen (gedwongen) betaling van de asielzoekers zelf.”
Om een vraag te kunnen stellen dien je in te loggen. Log in of maak binnen 1 minuut jouw gratis account aan.
Direct inloggen
Gratis account aanmaken
Tags: Rwanda deal unthinkable Netherlands leave
