The municipality of Arnhem will buy up the debts of a number of residents. This experiment means that the current debt assistance system must be looked at differently, the municipality believes. But what exactly is wrong with that system?
Schuldhulpverlening is een taak van de gemeente. Inwoners die zich met een schuld bij de gemeente melden, moeten worden geholpen. Hoe ze dat doen, mogen de gemeenten zelf bedenken.
Dat klinkt als een mooi systeem, zegt Nadja Jungmann, lector Schulden en Incasso aan de Hogeschool Utrecht. “Op papier is dat ook zo. Mensen met een schuld melden zich aan en krijgen een regeling met de gemeente. Zij regelen het vervolgens met de schuldeisers. Dat klinkt goed, maar toch gaat er een hoop mis.”
Uit cijfers blijkt dat vijf op de zes mensen met problematische schulden niet in beeld is bij de schuldhulpverlening. “Maar 5 procent van de mensen met schulden heeft een regeling met kwijtschelding en 95 procent dus niet. Dat is zorgwekkend”, zegt Jungmann.
‘Mensen met schuld hebben slechte ervaringen met overheid’
Dat komt doordat veel mensen de stap naar hulpverlening niet durven te zetten, zegt de Arnhemse wethouder Bestaanszekerheid Mark Lauriks. Veel mensen schamen zich voor hun schuld en willen daarom geen hulp vragen. “Als wij bij mensen aankloppen, krijgen we eerst weleens te horen dat er helemaal geen schulden zijn. Die mensen hebben dat dan niet eens met hun gezin of partner gedeeld”, zegt Lauriks. “Uiteindelijk komen we uit bij stapels ongeopende enveloppen en blijkt er wel degelijk een grote schuld te zijn.”
Naast schaamte is ook de stap om de overheid om hulp te vragen groot. “Veel mensen met een schuld hebben slechte ervaringen met de overheid. Dan stap je niet zo snel naar de gemeente voor hulp”, zegt Jungmann. Ook in de gemeente Arnhem is dat voelbaar. “Wij moeten in veel gevallen eerst echt het vertrouwen terugwinnen voordat mensen onze hulp aannemen. Al zeggen we dat wij de schuld overnemen en er niets voor terug hoeven”, zegt Lauriks.
Daarnaast worden er veel voorwaarden gesteld op het moment dat iemand wél een regeling treft met de gemeente. Om in aanmerking te komen voor een schuldregeling moeten mensen bijvoorbeeld kostgeld gaan vragen aan meerderjarige inwonende kinderen. Dat vinden veel ouders moeilijk, zegt Jungmann. “Kinderen moeten dan gaan meebetalen aan de problemen van hun ouders. En die kinderen hebben vaak al zoveel nadeel gehad van die problemen.”
Wat is de gemeente Arnhem van plan?
De gemeente Arnhem gaat met behulp van een opkoopfonds de schulden van zestig huishoudens in de wijk Immerloo in één keer opkopen. Dat doet de gemeente zonder er voorwaarden aan te stellen.
Immerloo is volgens de gemeente Arnhem de armste wijk van Nederland. Voor het experiment is gezocht naar huishoudens waarbij sprake is van langdurige en problematische schulden.
Long route
Even the people who do go to the municipality often still have a long way to go before they are debt-free. It can sometimes take six months or a year before a scheme can actually be started, says Jungmann.
“Many people who already found it difficult to approach the government still drop out. They do not realize that they are not dealing with a bad care provider, but that it takes a very long time to get the administration in order in this country. get,” the lecturer continues. “We do not have a national debt registration. So it takes a long time to find out how high the debts actually are.”
In addition, debts are often not the only problem. Other social problems often arise from having debts. According to Jungmann, people who have or have had debts are three times more likely to suffer from depression than people without debts.
“People who are deeply in debt simply have no room to think about anything other than their debts,” says councilor Lauriks. “Help care providers can work with depression, but if the depression is caused by large debts, the mental health care cannot help you further. Then the debt must be paid off first.”
‘We know little about debt problems’
Although not all debts in the Netherlands can simply be bought off by the municipality, it is important to experiment with different types of ways to deal with debts, says Jungmann. “That will help us. We still have a lot to learn. We can cure a sore throat in this country, but we don’t know exactly what helps someone with debt problems.”
According to Jungmann, we must learn to understand how people get into debt. “What share of people gets into debt because they have difficulty reading and writing? Who gets into trouble because they earn too little? We don’t know that at all.”
It is therefore important that the results from the experiments conducted by various municipalities are shared nationally. “Arnhem is not the first municipality to conduct an experiment. Many experiments have now been done, but not enough lessons have been learned from them. Sometimes no time was spent on the results, or it was not shared with other municipalities. That is a real shame,” says Jungmann. “We need that data.”
Tags: Debt assistance system overhauled dont Economy
