Nearly 70,000 new skin cancer patients are diagnosed every year. Melanoma is the most aggressive form. Melanomas often arise from moles. “Be alert for the ugly duckling between your moles.”
Een moedervlekje dat rond is, niet van grootte verandert, niet gaat bloeden of jeuken en egaal van kleur is en ook niet van kleur verandert is onschuldig. Toch is het ook een teken van zonschade.
Het heet dan wel een moedervlek, maar niemand wordt geboren met een moedervlek of met sproeten, legt dermatoloog Marlies Wakkee uit. De zon stimuleert de aanmaak van pigmentcellen en maakt ze zichtbaar.
Een moedervlek bestaat uit een hoopje pigmentcellen die vlak bij elkaar liggen. Hoeveel je er hebt is afhankelijk van jouw huidtype, je genen en hoeveel je bent blootgesteld aan de zon. Moedervlekken zijn onschuldig, maar soms duikt er een lelijk eendje op, zegt Wakkee. Die ontstaat zomaar, of een bestaande moedervlek verandert. “Eentje met grillige randjes, eentje die bloedt, meerkleurig is of er ineens anders uitziet. Zo’n lelijk eendje kan een melanoom zijn; een vorm van huidkanker.”
Een melanoom ontstaat uit pigmentcellen, en daarom ontstaan ze vaak uit zo’n moedervlek die je al jaren hebt. Ze kunnen ook zomaar ontstaan. Na je veertigste komen er geen nieuwe moedervlekken meer bij. Gebeurt dat wel, dan kan dat een melanoom zijn. Als de pigmentcellen in een moedervlek ongeremd gaan delen, verandert de moedervlek van uiterlijk.
Melanoma is not a death sentence
Is such a troubled birthmark immediately a death sentence? Wakkee: “Certainly not. We try to detect melanoma as early as possible by properly informing people. The treatment then consists of an operation in which the melanoma is cut away.”
In 2023, 8,343 people were diagnosed with melanoma, according to data from the Dutch Cancer Registry. Every year, more than eight thousand people develop melanoma and about eight hundred people die from this form of cancer.
The sun worshipers of the past are now noticing the effect
Excessive exposure to UV radiation from the sun or tanning bed is the main cause of melanoma. The people who used to bask in the sun without a care in the world are now noticing the effects.
“We are currently not seeing a decrease in the number of cases, while awareness of sun damage appears to be increasing. This is because it takes ten to decades before the damage becomes noticeable.”
How do you know whether your moles become the basis for melanoma? “You don’t know that. Almost everyone has moles or freckles, but not everyone gets skin cancer.”
The melanoma is on your skin – you don’t feel anything else. That is also the treacherous thing. If a melanoma is still small and thin, it is easier for dermatologists to treat and there is therefore less chance of metastasis. So don’t wait too long to visit the doctor if you are concerned. If necessary, he or she will refer you to a dermatologist, who can quickly remove the spot.
Beware of ‘damage upon damage’
Nowadays there is more awareness about sun damage. “But we often don’t think about long sleeves when we are outside all day. On the beach you see everyone with sunscreen, but it is not wise to still start baking. Enjoy the sun in the morning and evening, cover up skin more often, wear a hat.” And if you were often burned as a child, and your skin is already very freckled and wrinkled: then it still makes sense. “Otherwise you’ll end up with damage after damage.”
If the fear of skin cancer does not play a role, then perhaps vanity does: the sun breaks down elastin in the skin, causing wrinkles to develop more quickly. The best method against skin aging is to stay out of the sun as much as possible when the sun’s strength is high.
Besides melanoma, the most common form of skin cancer is basal cell carcinoma; a malignant spot on the skin. This form of skin cancer almost never spreads. Basal cell carcinoma has nothing to do with pigment. Wakkee: “Such a malignant spot can be a wound, a bump, spot, swelling. These spots are also caused by the sun. So always keep a close eye on spots on your skin, and not just your moles.”
Deze apps helpen je met controleren
Om te weten of de moedervlek op jouw lichaam aan het veranderen is, moet je weten hoe ze eruitzien. Maak daar foto’s van met je telefoon. Als je veel moedervlekken hebt, is het lastig om te onthouden hoe ze eruitzien en om verandering op te merken. Er zijn ook apps die je helpen om moedervlekken te monitoren. SkinVision is een betaalde app die door veel zorgverzekeraars wordt vergoed, Huidmonitor is gratis.
